Veiligheidsvesten en hoge-zichtbaarheidskledij: de regels

Wanneer signalisatiekledij dragen?

Op een risicovolle werklocatie vallen heel wat ongevallen te vermijden door kledij te dragen waarin je extra opvalt. Zowat alle vereisten voor veiligheid zijn vastgelegd in een Koninklijk Besluit, dus ook die voor hoge-zichtbaarheidskleding, signalisatiekleding of reflecterende kleding. De bijlagen bij Codex boek IX, titel 2 (“betreffende het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen”) sommen de omstandigheden en functies op waarin je “kleding met een signaalfunctie” moet dragen. Wil je het (lange) document er zelf op nalezen, gebruik dan de zoekfunctie en geef “kleding met signaalfunctie” in. Wij zetten alvast de belangrijkste punten op een rij.

1.     Op en langs de openbare weg

Als je staat te werken op of aan de kant van de openbare weg en er tijdens de werkzaamheden verkeer voorbijkomt, ben je verplicht signalisatiekledij te dragen. Denk hierbij aan activiteiten zoals: wegwerkzaamheden, het onderhoud van de bermen, de controle van leidingen, het laden en lossen van een vrachtwagen, … Ook het vuilnis ophalen valt als activiteit onder de categorie “op en langs de openbare weg”.

2.     Hulpdiensten en zorgverleners

Wanneer de omstandigheden of het tijdstip van de dag hun zichtbaarheid in het gedrang brengen, moeten ook de leden van brandweerdiensten, eerstehulpdiensten, pechverhelpingsdiensten en andere diensten voor dringende zorg hun veiligheidsvest of andere signalisatiekledij aantrekken.

3.     Overige

Tot slot voorziet de wet nog een extra categorie, voor “werknemers die krachtens een andere reglementering signalisatiekleding moeten dragen”.

Drie klassen voor veiligheidskleding

Het Belgisch Staatsblad van 2 juli 2013 betitelt EN ISO 20471:2013/A1:2016 (waarbij het gedeelte na de schuine streep betekent: ‘voor het eerst aangevuld in 2016’) als de norm voor kleding met hoge zichtbaarheid. Die norm omschrijft drie risiconiveaus: laag, matig en hoog, en verduidelijkt voor dat laatste niveau nog eens extra kledingvereisten, die uiteenvallen in drie klassen.

1.     Laag en matig risico

In omstandigheden met een laag en matig risico draag je veiligheidskleding vooral voor de zekerheid, als de zichtbaarheid iets beter moet. Het gaat hier bijvoorbeeld om de armbanden of harnassen die je over je gewone kleding draagt wanneer je in het donker gaat joggen of wandelen. Dit type kledingstuk is meestal niet geschikt voor professionele situaties.

2.     Hoog risico

Zoals gezegd, horen bij omstandigheden met een hoog risico drie klassen van veiligheidskledij. Om kledingstukken in de juiste klasse in te delen, maakt men enerzijds een onderscheid tussen fluorescerende en reflecterende stoffen. Fluorescerend materiaal verhoogt de zichtbaarheid overdag en is beschikbaar in drie kleuren: rood, geel en oranje. Reflecterend materiaal weerkaatst dan weer artificiële lichtbronnen bij schemering of in het donker. Anderzijds speelt de minimumoppervlakte of de hoeveelheid van die materialen op een bepaald kledingstuk een rol. Let op: kledingstukken in kleinere maten hebben logischerwijs kleinere oppervlakken fluorescerend en reflecterend materiaal, zodat je daarmee misschien niet voldoet aan de vereisten!

• Veiligheidskleding klasse 1

Hoge-zichtbaarheidskledij van klasse 1 bestaat uit minstens 0,14 m² aan fluorescerende stof en 0,10 m² aan reflecterende stof. Deze kledij komt voornamelijk van pas in situaties met een relatief laag risico op ongelukken veroorzaakt door slechte zichtbaarheid. Dit betekent dat dit type veiligheidskledij dus niet geschikt is om te dragen voor werken aan een openbare weg die niet is afgesloten voor het verkeer, maar wel op een bedrijfsterrein waar de zichtbaarheid relatief goed is.

• Veiligheidskleding klasse 2

Veiligheidskleding van klasse 2 gebruik je bij werk dat meer risico inhoudt, bijvoorbeeld bij werkzaamheden op de openbare weg, overdag en binnen de bebouwde kom. Op een veiligheidsvest of andere kledingstukken uit deze klasse bedraagt de minimale oppervlakte aan fluorescerende stof 0,5 m² in totaal. Voor reflectieve stof is dat 0,13 m². Er zijn ook jassen en broeken in klasse 2, die gecombineerd geschikt zijn voor werk in klasse 3.

• Veiligheidskleding klasse 3

Tot deze klasse hoort tot slot beschermende kleding met extra zichtbaarheid voor het echt gevaarlijke werk, bijvoorbeeld in het donker, langs de autosnelweg. Er moet meer reflecterend materiaal op de kleding zitten dan in klasse 2. In deze hoogste klasse bedraagt de minimale oppervlakte aan fluorescerende stof 0,8 m² en die van reflecterende stof 0,2 m². In de praktijk betekent dat meestal dat alleen volledige pakken aan de eisen voldoen, en je armen en benen altijd helemaal bedekt zullen moeten zijn. Combineer dus een jas met hoge zichtbaarheid altijd met een reflecterende broek.

Tips voor je signalisatiekledij

Draag je veiligheidsvest zo veel mogelijk gesloten. Zo haal je het maximum uit de reflecterende en fluorescerende oppervlakken die erop aangebracht zijn én ben je langs alle kanten (360°) zichtbaar. Kijk verder goed naar de wasvoorschriften op je reflecterende kledingstukken. Soms vermelden die hoe vaak je ze maximaal mag wassen zonder de kleurvastheid in het gedrang te brengen. Tot slot mogen sommige stukken niet zomaar in de wasmachine, maar moet je ze industrieel laten reinigen.

Manutan werkt voor jouw veiligheid

Twijfel je over welke signalisatiekledij je precies nodig hebt? Je preventieadviseur kan je vast raad geven. Wil je meer weten over hoe je de veiligheid op de werkvloer kunt verbeteren? Bekijk dan ook onze andere blogs of contacteer de helpdesk voor een vrijblijvend advies. Zij helpen je graag verder. Neem tot slot zeker ook een kijkje tussen het uitgebreide aanbod op onze webshop.