Veel ondernemingen worden in de winter getroffen door koude en slechte weersomstandigheden. Zeker voor bedrijven in de bouw en de transportsector zijn de lagere temperaturen een grote uitdaging, maar ook andere branches krijgen ermee te maken. Wanneer medewerkers in het magazijn of op het (buiten)terrein moeten werken, moeten teamleiders of inkoopmanagers zorgen voor de best mogelijke omstandigheden zodat zij hun werk goed en veilig kunnen uitvoeren. En bij koud weer kun je natuurlijk niet zonder de juiste werkkleding.
Werkkleding bij koud weer: hoe rust je jouw bedrijf en medewerkers het best uit?
Veiligheid en hygiëne op de werkvloer
Europese regelgeving voor werkkleding bij extreem koud weer
De plichten van bedrijven en managers in verband met persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zijn vastgelegd in de Europese richtlijn 89/656 EEG. Verordening 2016/425 legt uit wat die PBM inhouden: “Uitrusting ontworpen en vervaardigd om te worden gedragen of vastgehouden door een persoon ter bescherming tegen of meer risico’s.” Deze Europese tekst benadrukt de principes van PBM-compliance en de verplichtingen van fabrikanten.
De gevolgen van een slechte bescherming tegen de kou op het werk
Blootstelling aan temperaturen onder de 5 °C in een professionele context moet een zorg zijn voor werkgevers en medewerkers. Naast de reële risico’s voor de gezondheid en veiligheid van het personeel, kan er ook een impact zijn op de prestaties.
Veiligheidsrisico’s
Er zijn talloze gezondheids- en veiligheidsrisico’s verbonden aan blootstelling aan extreme kou, zoals:
hypothermie: abnormale daling van de lichaamstemperatuur
bevriezing en winterhanden: vorstschade aan lichaamsweefsels (voeten, handen, oren, neus)
slaperigheid
verwonding(en) door ongevallen (door gladde vloeren, apparatuur met koude metalen oppervlakken, verlies van behendigheid, …)
verminderde bloedtoevoer naar de vingers
Medewerkers mogen werk weigeren
Hoewel de regelgeving van land tot land verschilt, hebben medewerkers het recht om werk te weigeren bij extreme kou. Zeker als er een dreigend en ernstig gevaar is voor hun gezondheid of hun leven. Dat is ook het geval als blijkt dat apparatuur of beveiligingssystemen defect zijn.
Als je geen passende maatregelen treft om medewerkers tegen de kou te beschermen (geschikte werkkleding, verwarming van gebouwen, enz.), dan kunnen ze weigeren te werken – en dat zonder loonverlies. Let wel: een specifieke minimumtemperatuur is niet altijd vastgelegd in de plaatselijke wetgeving. Het is dan aan de manager en het personeel om te beoordelen of er een reëel risico is.
Dalende productiviteit
Geen aandacht besteden aan de arbeidsomstandigheden op het gebied van (thermische) veiligheid kan niet alleen leiden tot ernstige gezondheidsrisico’s, maar ook tot een aanzienlijke productiviteitsdaling voor het bedrijf.
Bouwvakkers, vuilnisophalers, landbouwers en medewerkers van koelhuizen of slachthuizen worden direct blootgesteld aan extreme kou. Wel kunnen ze dankzij preventieve maatregelen en geschikte werkkleding hun werk goed uitvoeren zonder zichzelf in gevaar te brengen.
Beroepen en bedrijfstakken die zich moeten beschermen tegen de kou
Alle beroepen met buitenwerk die worden beïnvloed door extreem koud weer moeten veiligheidsmaatregelen implementeren. Bijvoorbeeld in sectoren als transport, logistiek of bouw moet je dus rekening houden met de weersomstandigheden waarin medewerkers hun werk uitvoeren.
Maar er zijn nog meer vakgebieden waarin je bescherming tegen de kou moet overwegen. Denk aan medewerkers die in koelcellen komen (restaurants, supermarkten, slachthuizen, enz.) of die in fabrieken worden blootgesteld aan kou. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) tegen temperatuurdalingen zijn essentieel voor de veiligheid van het personeel en het in stand houden van de bedrijfsactiviteit.
Oplossingen voor professionals die te maken hebben met extreme kou
Er zijn een aantal manieren om de kou te bestrijden op het werk. Maak medewerkers bewust van de risico’s en voorzie kleding die hen beschermt tegen kou op de werkplek.
Informeren: zo kun je warm blijven op werk
Naast de verplichtingen vanuit de Europese regelgeving is het voor alle bedrijven essentieel om hun medewerkers te informeren over de risico’s en preventiemiddelen om kou te bestrijden. Alleen al deze preventieve stap voorkomt veel ongevallen. Medewerkers in koude omgevingen moeten daarom weten welke symptomen gepaard gaan met blootstelling aan kou. Hang bijvoorbeeld de richtlijnen voor geschikte kleding op, zodat iedereen op de hoogte is. Denk aan info over:
kleding met thermische isolatie-eigenschappen
regenkleding om warm te blijven
leren laarzen met rubberen zolen geschikt voor extreme kou
Moedig medewerkers ook aan om zo vaak mogelijk in duo’s te werken voor wederzijds toezicht en bescherming.
Faciliteren: zorg voor verwarmde gebouwen in de buurt
Beperk activiteiten in gebieden met extreme kou zo veel mogelijk. Als medewerkers toch buiten of in omgevingen met bijzonder lage temperaturen moeten werken, laat ze dan regelmatig een pauze nemen in verwarmde ruimtes.
Let ook op met het inplannen van werktijd buiten in de winter of op plaatsen met zeer lage temperaturen (magazijnen, koelcellen, enz.).
Door sneeuw te ruimen verminder je de risico’s bij extreme kou eveneens aanzienlijk. Zorg dat medewerkers een veilige toegang hebben tot hun werkgebied en de materialen die ze nodig hebben.
Uitrusting: kleding voor winterse omstandigheden
Om medewerkers te beschermen tegen extreem koud weer, is speciale kleding nodig. Thermische kleding kopen tegen de koude moet daarom een topprioriteit zijn voor bedrijven. Alle personeelsleden moeten indien nodig kunnen beschikken over:
De Europese Richtlijn 89/686/EEC, die werd aangenomen door alle EU-lidstaten, legt bepaalde eisen op voor persoonlijke beschermingsmiddelen om op de markt te mogen komen. Werkkleding die aan deze eisen voldoet, biedt een optimale bescherming voor medewerkers bij blootstelling aan extreme kou.
Kleding en schoenen kiezen om in de kou te werken
Worden jouw medewerkers blootgesteld aan extreme kou? Dan moet je voor iedereen geschikte werkkleding bieden, met bijpassende accessoires en werkschoenen.
Werkuitrusting bij extreem koud weer volgens de Europese normen
De Europese normen zijn een goede richtlijn voor het kiezen van de juiste werkuitrusting bij extreem koud weer. De norm EN 14058 (jassen, overalls, broeken, parka’s, enz.) wordt aanbevolen voor bescherming tegen matige kou. Kleding die voldoet aan de EN 342-norm biedt bescherming bij extreme kou.
Voor handschoenen en veiligheidsschoenen zijn de normen verschillend: EN 511 voor handschoenen en EN 20345 voor veiligheidsschoenen.
Werkkleding bij koud weer voor mannen en vrouwen
Welke beschermende kleding en werkkleding je kiest, is afhankelijk van de temperaturen waaraan je personeel wordt blootgesteld. Door te werken in de kou daalt de lichaamstemperatuur, maar bij sommige activiteiten moet je je tijdens de werkdag steeds verplaatsen tussen koude en warme plekken. In dat geval moet je alert blijven, want deze beweging kan het thermische beschermingsniveau van de kleding verlagen. Het is daarom noodzakelijk om kleding te kiezen die geschikt is voor zowel het koude weer als voor het werk dat wordt uitgevoerd.
In de winter of in koude ruimten is het verstandig om meerdere lagen thermische kleding te dragen. Dat biedt medewerkers een betere bescherming, omdat zo warme lucht wordt vastgehouden. Ook overalls en andere ‘alles-in-één’-werkkleding kunnen een goede oplossing zijn: ze voorkomen dat de lucht circuleert, waardoor de persoon die ze draagt warm blijft.
Een ander belangrijk punt is de maat van de kleding, eveneens om te voorkomen dat lucht circuleert. Zo moeten vrouwelijke medewerkers werkkleding krijgen die past bij hun lichaamsvorm en niet alleen kleding die is ontworpen voor mannelijke medewerkers, want die is vaak te groot.
Het goede nieuws is dat het assortiment werkkleding voor koud weer elk jaar groeit: jassen, parka’s, overalls, broeken, overbroeken, enz. worden steeds innovatiever. Daardoor kun je je medewerkers en hun gezondheid steeds beter beschermen tegen de kou.
Beschermende schoenen bij koud weer
Bescherming tegen koude weersomstandigheden voor het personeel houdt niet op bij kleding. Ook geschikte schoenen helpen de kou te weren, en zeker veiligheidsschoenen bieden een goede bescherming voor de voeten. Veiligheidslaarzen houden de voeten warm, ook in de winter en bij dalende temperaturen. Sommige hebben een isolerende CI-zool. Deze aanvullende norm bevestigt dat veiligheidslaarzen en -schoenen isolerende eigenschappen hebben. Bescherming tegen de kou is gegarandeerd, met een perfecte isolatie tot bij -10 °C.
Accessoires als bescherming tegen koud weer op werk
De kledingkeuze bij extreem koud weer op het werk moet gebaseerd zijn op de arbeidsomstandigheden. Naast kleding en schoenen moet je ook beschermende accessoires voorzien om de gezondheid en veiligheid van medewerkers te waarborgen. Zo is het bij blootstelling aan extreme kou essentieel om hoofd, handen en ogen te beschermen. Alleen dan garandeer je een optimale bescherming.
Veel accessoires zijn speciaal geschikt om buiten of in koelcellen te werken, zoals petten en bivakmutsen. Omdat ze comfort en veiligheid combineren, zijn thermische handschoenen die voldoen aan de EN 511-norm ook essentieel. Ze beschermen bovendien tegen kou én vocht. Tot slot kunnen ook veiligheidsbrillen de veiligheid flink verhogen.
Kachels op strategische plaatsen helpen ook om winterse werkrisico’s te minimaliseren. Rol daarnaast preventiecampagnes uit, waarbij je handige informatie deelt met alle medewerkers. Zo blijft iedereen goed beschermd en blijft jouw bedrijf goed draaien.
Wil je meer weten over veilig werken in de winter? Lees zeker onze extra aanbevelingen voor buiten werken in de kou.
