De coronacrisis heeft de bedrijfswereld op zijn kop gezet. Vooral in de toeleveringsketens zijn de gevolgen van COVID-19 duidelijk voelbaar. En terwijl de pandemie door groeide, kregen de aankoopafdelingen een belangrijke taak: zij moesten de bedrijfscontinuïteit waarborgen en medewerkers beschermen door te voorkomen dat de toelevering zou stilvallen. De aankoopdirecteur heeft twee grote prioriteiten: materiaal aankopen en de kosten verminderen – en ‘lokaal kopen’ komt in deze context vaak naar boven. Een sterke toeleveringsketen opbouwen, lokaler handelen, de nationale of Europese vakkennis beschermen: ja, maar hoe en voor welke prijs?
Lokaal aankopen: een noodzaak gevoed door COVID-19, maar voor welke prijs?
Slim en efficiënt werken
Lokaal aankopen, een paradox?
Toen door COVID-19 de fabrieken in Aziatische landen werden stilgelegd en de goederenstromen stopten, merkten we pas hoe extreem we van deze landen afhankelijk zijn voor de toelevering van producten. De conclusie die we hieruit trokken, was dat we (een deel van) onze aankopen dichterbij moeten zoeken. Of het nu een emotionele reactie of een echte bewustwording is, één ding is zeker: bedrijven beginnen zich vragen te stellen.
Toch zitten aankoopafdelingen vaak tussen twee vuren: aan de ene kant moeten ze economisch optimaal presteren, aan de andere kant moeten bedrijven hun maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen. Tot voor kort vertrouwden veel bedrijven op lageloonlanden om hun producten rendabeler in bulk aan te kopen. Maar het idee ‘prijs’ heeft tegenwoordig een andere dimensie en bedrijven beseffen stilaan dat er achter lokale aankopen een heuse opwaartse spiraal schuilgaat: de toelevering is gewaarborgd, de milieu-impact wordt verlaagd, de verkoopstermijnen zijn veel korter, een beter ontwikkelde afzetmarkt, een extra verkoopsargument voor eindklanten, …
In navolging van de TCO (‘Total Cost of Ownership’) waaronder bijvoorbeeld de aankoopprijs, eigendomskosten, onderhoudskosten en zelfs mogelijke kwaliteitstekortkomingen vallen, moeten aankoopafdelingen rekening houden met de ‘reële’ prijs waarin ook de brandstofkosten voor het vervoer, de bijdrage aan het lokale ecosysteem enzovoort verwerkt zijn. Die combinatie van een traditionele TCO en een verantwoordelijke aankoopstrategie wordt de sleutel tot succes.
Het ecosysteem inschakelen: een essentiële stap
Als we lokaal willen kopen en deze prijsopvatting een nieuwe invulling willen geven, moeten alle betrokken partijen samenwerken. Professionele netwerken, ketens en openbare aanbestedingen moeten een kader vormen voor deze centrale aanpak.
Daarom moeten ondernemingen en verenigingen de band met hun leveranciers in eigen land verstevigen en op zoek gaan naar nieuwe, innovatieve leveranciers door waardevolle partnerships te starten en – waarom ook niet – plannen te maken om hun activiteiten te verhuizen.
De democratisering van lokale aankopen staat of valt met deze collectieve dynamiek (bedrijfsdirecties, opdrachtgevers, leveranciers, investeerders, overheid en gemeenschappen). De sleutel: een toeleveringsketen opbouwen die verantwoordelijk, duurzaam, betrouwbaar, flexibel en reactief is.
