Inzicht in de functionele economie

Wat is de functionele economie?

De functionele economie biedt geïntegreerde oplossingen voor goederen en diensten. Dit model geeft de voorkeur aan de verkoop van een dienst boven die van goederen. Dit concept staat ook bekend als de ‘gebruikseconomie’ of de ‘functionaliteitseconomie’.

De functionele economie is gebaseerd op het principe dat consumenten meer geïnteresseerd zijn in de functionaliteit van een product, oftewel het gebruik ervan, dan in het product zelf. Hierbij betaalt de klant voor de gebruikswaarde van een product, in plaats van dat er een eigendomsoverdracht plaatsvindt. Daarom profiteert de klant door middel van deze oplossing van dezelfde of zelfs uitgebreidere functies dan bij bezit. Het idee is om het concept van kwantiteit te vervangen door het concept van geleverde diensten, waarbij de focus ligt op productefficiëntie.

Dit nieuwe economische model kan worden geplaatst in de context van de circulaire economie, omdat het groei loskoppelt van het verbruik van natuurlijke hulpbronnen, energie en grondstoffen. Bij dit model is het concurrentievermogen dus gebaseerd op kwaliteit en prestaties. Omdat fabrikanten gedurende de hele levenscyclus eigenaar blijven van de goederen, zijn onderhoud en reparaties een belangrijk onderdeel van de overeenkomst tussen klant en fabrikant. En dat is precies het tegenovergestelde van zogenaamde 'geplande veroudering', waarbij producten bewust worden ontworpen met een beperkte levensduur. De functionele economie stimuleert duurzaamheid juist door afval te minimaliseren en het gebruik van hulpbronnen te optimaliseren.

Tot slot bevordert dit systeem de samenwerking tussen belanghebbenden (de klanten en hun leverancier), waarbij de toegevoegde waarde ervan wordt gemaximaliseerd. In die zin is het een afspiegeling van de circulaire en collaboratieve economie. In een functionele economie maakt de eenmalige transactionele relatie plaats voor een langdurig partnerschap op basis van vertrouwen.

De voordelen van de functionele economie

De functionele economie biedt onmiskenbare voordelen voor alle belanghebbenden. Voor klanten betekent dit toegang tot efficiënte, betaalbare, flexibele en duurzame oplossingen.

Effectieve oplossingen

In een functionele economie wordt een deel van de waardeketen van een bedrijf uitbesteed aan een expert. Dit is onderhevig aan een uitvoeringsgarantie, aangezien de inkomsten van de leverancier van deze activiteit afhankelijk zijn. Hierdoor wordt de aankoop van hoogwaardige, duurzame oplossingen met hoge prestaties gegarandeerd, en kunnen bedrijven zich concentreren op hun kernactiviteiten.

Kosteneffectieve oplossingen

Door onderdeel te worden van de functionele economie, krijgen bedrijven toegang tot kosteneffectieve oplossingen, zonder te hoeven investeren in dure producten. Zo kunnen ze profiteren van kwaliteitsdiensten en tegelijkertijd hun kosten verlagen.

Flexibele oplossingen

Dit bedrijfsmodel biedt klanten ook de mogelijkheid om diensten af te stemmen op hun specifieke behoeften. Ze kunnen opties en functies kiezen die perfect aansluiten bij hun behoeften, wat kan zorgen voor een verbeterde gebruikerservaring.

Duurzame oplossingen

Als onderdeel van de functionele economie bevorderen bedrijven de circulaire economie. In deze context zetten fabrikanten meer in op innovatie, om zo de gebruikswaarde van producten te maximaliseren en de levensduur ervan te optimaliseren. Waardecreatie is daarom direct gekoppeld aan duurzaamheid.

De functionele economie: drie belangrijke voorbeelden

Meer en meer bedrijven maken gebruik van het concept van de functionele economie om innovatieve en onderscheidende producten te lanceren. Zo verkoopt Michelin geen banden meer, maar factureert het zijn klanten voor het aantal kilometers dat ze met de banden hebben gereden. We geven hier nog drie interessante voorbeelden.

Xerox en de levering van printers

Xerox, een Amerikaans bedrijf dat bekendstaat als ‘s werelds grootste printerfabrikant, weet steeds meer bedrijven voor zich te winnen met zijn Managed Print Services-oplossingen. Het principe is eenvoudig: klanten kunnen printers huren en profiteren van de bijbehorende diensten, in plaats van de apparatuur te kopen.

Tegenwoordig biedt het bedrijf zelfs tools aan om klanten te helpen hun MVO-beleid (maatschappelijk verantwoord ondernemen) beter uit te voeren. Klanten kunnen bijvoorbeeld gebruikmaken van een gegevensportaal dat het aantal afdrukken omzet in het aantal verbruikte bomen, de gebruikte hoeveelheid water of de koolstofvoetafdruk. Er bestaan nu zelfs regelingen voor koolstofcompensatie, waarbij er een boom wordt geplant nadat het bedrijf een bepaald aantal afdrukken heeft gemaakt.

Signify en verlichting als dienst

Signify (voorheen Philips Lighting) biedt verlichtingsoplossingen waarbij klanten betalen voor het licht dat ze gebruiken. Het bedrijf garandeert gedurende de hele levensduur van het verlichtingssysteem maximale betrouwbaarheid en efficiëntie en lagere bedrijfskosten.

Daarnaast kunnen klanten profiteren van verschillende bijbehorende diensten, waaronder:

• een lichtplan op maat;

• een ontwerp op maat;

• preventief en onmiddellijk onderhoud;

• hulp op afstand;

• gegarandeerde verlichtingsprestaties;

• opgeleide vakmensen;

• advies van experts;

• de financiering van het verlichtingssysteem.

BASF en de aankoop van gezonde grond

De BASF-groep, het grootste multinationale chemieconcern ter wereld, heeft zijn zogenaamde xarvio™ HEALTHY FIELDS-aanbod gelanceerd. Het biedt graanboeren de kans om onder garantie een aantal hectare aan gezonde grond aan te kopen.

Als onderdeel van het aanbod beheert en implementeert de leverancier een behandeling met schimmelbestrijdingsmiddelen. Dit wordt gedaan voor een vaste prijs en met behulp van een optimale en specifieke strategie. De leverancier zorgt voor een optimale behandeling als het gaat om het tijdstip, het product en de dosering, door rekening te houden met verschillende factoren (onder andere de locatie, de weersomstandigheden, het vorige gewas en de gewassoort). Als het verkregen resultaat niet voldoet aan de verwachtingen, wordt de boer gecompenseerd.

De functionele economie is een integraal onderdeel van zowel de ecologische transitie als de energietransitie. Door zich te richten op de levering van oplossingen in plaats van de aankoop van producten, stelt het model van de functionele economie bedrijven in staat om te profiteren van een betere gebruikerservaring van klanten, waarbij ze tegelijkertijd hun milieu gerelateerde en sociale prestaties kunnen verbeteren. Het mag duidelijk zijn: dit model biedt mogelijkheden om economische groei en duurzame ontwikkeling met elkaar in overeenstemming te brengen.