De CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) is een richtlijn die is opgesteld om een kader te bieden voor de niet-financiële rapportage door bedrijven, en heeft betrekking heeft op duurzame ontwikkeling op Europees niveau. Deze nieuwe richtlijn moderniseert en versterkt de bestaande regelgeving voor de publicatie van informatie op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur (ESG). De nieuwe wetgeving ging op 1 januari 2024 van kracht, waarna grote beursgenoteerde bedrijven aan de slag gingen om hun zaken op orde te krijgen.
Een praktische handleiding om inzicht te krijgen in de CSRD en de toepassing ervan binnen je bedrijf
Een duurzame werkplek
Wat is CSRD?
Deze nieuwe richtlijn, die bedrijven verplicht om een duurzaamheidsrapport te publiceren, is onderdeel van de ambitie van de Europese Unie om een duurzame en verantwoorde economie te ontwikkelen.
Met de officiële bekendmaking van de CSRD in het Publicatieblad van de Europese Unie van 16 december 2022, wordt de Non-Financial Reporting Directive (NFRD) uit 2014 vervangen. Het doel van de richtlijn is om de publicatie van informatie op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur (ESG) door bedrijven te verbeteren, standaardiseren en uitbreiden. Deze hervorming van de regelgeving, die ervoor zorgt dat duurzame ontwikkeling een grotere rol gaat spelen binnen de strategie, het bestuur en het risicobeheer van bedrijven, vereist bovendien de publicatie van relevante, vergelijkbare en betrouwbare informatie.
Dit zal het Europese regelgevingslandschap gaan transformeren, waarbij de publicatie van informatie op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur (ESG) een belangrijk onderdeel zal worden van de economische prestaties van bedrijven. Dit is een belangrijke mijlpaal als het gaat om het vergroten van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties. Daarnaast kan er nu ook aan de verwachtingen van belanghebbenden (klanten, investeerders, regelgevers, medewerkers, enz.) omtrent transparantie worden voldaan.
Fabienne Ménard, financieel directeur van de Manutan Group, deelt haar visie in een B Smart-video
"Als we het over rapportage hebben, zien we dit meestal als een beperking. Bij Manutan zien we het als een kans, omdat het ons richting geeft. We zijn ervan overtuigd dat dit ons zal helpen om de ecologische transitie te versnellen. Zoals je weet, kun je alles wat je kunt meten ook verbeteren. Met meer indicatoren om de prestaties te meten, zullen we de motivatie vinden om nog meer stappen te zetten."
Wat is het verschil tussen de CSRD en CSDDD?
Met de CSDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive) wordt het begrip "zorgplicht" in de Europese wetgeving geïntroduceerd. In die zin hebben de CSRD en de CSDD een gemeenschappelijk doel: transparantie binnen Europese bedrijven bevorderen. Tot slot vereisen deze twee richtlijnen dat organisaties rapporteren over de impact van hun activiteiten op het milieu, de mensenrechten en het bestuur. De ene richtlijn zorgt voor een rapportagekader, terwijl de andere betrekking heeft op de inzet van controlemechanismen in de context van risicopreventie.
De CSRD: om welke bedrijven gaat het?
Tot nu toe waren de door de NFRD ingevoerde rapportageverplichtingen gericht op grote bedrijven met meer dan 500 medewerkers. Hierbij gaat het om meer dan 11.000 bedrijven in de Europese Unie.
Met de introductie van de CSRD wordt het toepassingsgebied aanzienlijk uitgebreid. Uiteindelijk zal de richtlijn betrekking hebben op alle ondernemingen die op een gereglementeerde markt van een EU-lidstaat genoteerd zijn (met uitzondering van micro-ondernemingen). Maar ook op alle grote Europese ondernemingen, en een aantal vooraanstaande niet-Europese ondernemingen met een aanzienlijke Europese dimensie. Het gaat hier om maar liefst 50.000 bedrijven in de Europese Unie en 10.000 andere bedrijven buiten de EU.
De regelgeving wordt echter geleidelijk ingevoerd:
Vanaf 1 januari 2024
gaat de richtlijn gelden voor grote beursgenoteerde bedrijven met meer dan 500 werknemers, die al onder de NFRD vielen.
Vanaf 1 januari 2025
gaat de richtlijn gelden voor alle andere grote bedrijven die voldoen aan twee van de volgende criteria: meer dan 250 medewerkers, een netto-omzet van 40 miljoen euro of een totaal vermogen van 20 miljoen euro of meer.
Vanaf 1 januari 2026
gaat de richtlijn gelden voor beursgenoteerde mkb's die voldoen aan twee van de volgende criteria: tussen de 10 en 250 medewerkers, een netto-omzet tussen de 700.000 en 40 miljoen euro, of een totaal vermogen tussen de 350.000 en 20 miljoen euro.
Vanaf 1 januari 2028
gaat de richtlijn gelden voor Europese dochterondernemingen of filialen van niet-Europese moederbedrijven met een omzet van meer dan 150 miljoen euro binnen Europa. Niet-beursgenoteerde dochterondernemingen kunnen echter worden vrijgesteld van rapportage als de moedermaatschappij een rapport opstelt dat voldoet aan de CSRD.
Volgens de richtlijn moet elk bedrijf zijn declaratie indienen voor het aangegeven boekjaar, om het jaar erop zijn duurzaamheidsrapport te kunnen publiceren. Grote beursgenoteerde bedrijven met meer dan 500 werknemers zullen hun eerste duurzaamheidsrapporten die voldoen aan de CSRD dus in 2025 publiceren, aangezien deze moeten worden gebaseerd op informatie uit het voorgaande boekjaar.
CSRD-verplichtingen
De CSRD introduceert voor veel Europese bedrijven zowel een rapportage- als een verificatieverplichting voor gestandaardiseerde informatie met betrekking tot duurzaamheid. Om de richtlijn toe te kunnen passen, moeten bedrijven voldoen aan drie belangrijke vereisten.
Het principe van dubbele materialiteit
Duurzaamheidsrapporten moeten gebaseerd zijn op een dubbele materialiteitsanalyse. Hierbij worden twee soorten materialiteit geanalyseerd: impactmaterialiteit en financiële materialiteit.
Concreet betekent dit dat bedrijven niet alleen informatie moeten publiceren over hun impact op het milieu, de maatschappij en het bestuur, maar ook de impact van deze factoren op de ontwikkeling van hun eigen activiteiten moeten evalueren.
Gestandaardiseerde indicatoren
Bedrijven zullen hun rapporten moeten baseren op geharmoniseerde Europese normen, oftewel de ESRS (European Sustainability Reporting Standards). Deze normen beschrijven welke informatie bedrijven moeten verstrekken over de impact, risico's en kansen met betrekking tot elk ESG-thema.
Een eerste reeks sectoroverschrijdende normen werd gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie op 22 december 2023.
Het omvat 12 Europese rapportagestandaarden die vier thema's bestrijken:
Sectoroverschrijdende normen
algemene principes;
algemene informatie.
Milieunormen
klimaat;
vervuiling;
water en mariene grondstoffen;
biodiversiteit en ecosystemen;
het gebruik van grondstoffen en de circulaire economie.
Sociale normen
eigen medewerkers;
werknemers als onderdeel van de waardeketen;
getroffen gemeenschappen;
eindgebruikers en consumenten.
Bestuursnormen
Zaken doen.
De Europese Commissie zal gaandeweg aanvullende normen gaan ontwikkelen en invoeren, zoals normen die betrekking hebben op mkb's en bepaalde sectoren.
Betrouwbare en toegankelijke informatie
Met de CSRD wil men duurzaamheidsrapporten op hetzelfde kwaliteitsniveau brengen als financiële informatie. Ten eerste betekent dit dat elk bedrijf deze rapporten moet opnemen in een speciale sectie van hun directieverslag. Het zal vervolgens worden gepubliceerd in een Europees uniform elektronisch formaat (European Single Electronic Format) en beschikbaar worden gesteld op het European Single Access Point (ESAP).
De CSRD vereist ook dat de informatie die bedrijven publiceren betrouwbaar is. In eerste instantie moeten deze gegevens worden geverifieerd door een auditor of een onafhankelijke derde partij die een beperkte mate van zekerheid kan bieden.
Tot slot zorgt deze richtlijn ervoor dat belanghebbenden toegang hebben tot de informatie die ze nodig hebben om de impact van bedrijven op de maatschappij en het milieu te kunnen evalueren, en zich zo te beschermen tegen greenwashing. Daarnaast stelt het beleggers in staat om de financiële risico's en kansen met betrekking tot duurzaamheidskwesties te evalueren.
Het mag duidelijk zijn: de CSRD vormt een grote uitdaging voor de meeste Europese bedrijven. Ze moeten zorgen dat ze de richtlijn goed begrijpen en de principes ervan proactief toepassen. Hiervoor moet er worden samengewerkt met verschillende belanghebbenden, moet er gebruik worden gemaakt van de juiste tools en moeten er betrouwbare interne controles worden geïmplementeerd. Al met al zorgt de CSRD ervoor dat bedrijven een geweldige kans krijgen om hun strategie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en risicobeheer te versterken, en zo bij te dragen aan duurzame groei.
